เหมือนอย่างที่ผมเคยเขียนในบทความต่างๆ ของผม ว่า AI นั้นมีความก้าวหน้าเป็นอย่างมากในไม่กี่ปีมานี้ มันจำเป็นอย่างยิ่งที่เราจะต้องพิจารณาถึงนัยทางจริยธรรมของการใช้งาน AI เหล่านี้ AI มีศักยภาพสูงมากที่จะเปลี่ยนแปลงอุตสาหกรรมต่างๆ และปรับปรุงคุณภาพชีวิตของเราให้ดียิ่งขึ้น อย่างในบทความก่อนหน้าของผม ที่ผมเคยเขียนถึงเรื่องที่ทาง Microsoft ได้ไล่ทีมจริยธรรม AI ออกยกชุด แล้วจริยธรรมของ AI มันสำคัญยังไงกันล่ะ? จริงๆ แล้วจริยธรรมของ AI เองนั้นเป็นเรื่องที่ละเอียดอ่อนมากๆ เราจะมันใจได้ยังไงว่า AI เหล่านั้นจะไม่ถูกนำไปใช้งานในทางที่ผิด?
หัวใจของปัญหาคือคำถามเกี่ยวกับวิธีการใช้ AI อย่างมีจริยธรรม ในบทความนี้ เราจะพาทุกท่านไปดูเหตุผลสำคัญต่างๆ รวมถึงคำแนะนำในเรื่องของการที่เราจะมั่นใจได้อย่างไรว่าเราใช้งานมันอย่างมีความรับผิดชอบ
ว่าด้วยเรื่องความโปร่งใส (Transparency)และการตีความ (Explainability)
ข้อพิจารณาด้านจริยธรรมที่สำคัญเกี่ยวกับ AI คือความโปร่งใสและความสามารถในการตีความของมัน เนื่องจากอัลกอริทึมของ AI มีความซับซ้อนและยิ่งซับซ้อนมากขึ้นเรื่อยๆ การทำความเข้าใจวิธีการตัดสินใจจึงเป็นเรื่องที่ท้าทายมากขึ้น การขาดความโปร่งใสนี้อาจนำไปสู่ความกังวลเกี่ยวกับอคติ การเลือกปฏิบัติ และความเป็นธรรมได้นั่นเอง
เพื่อจัดการกับข้อกังวลเหล่านี้ สิ่งสำคัญคือต้องทำให้แน่ใจว่าระบบ AI มีความโปร่งใสและมีความสามารถในการตีความ ซึ่งหมายความว่านักพัฒนาและผู้ใช้ควรเข้าใจวิธีการทำงานของอัลกอริทึมและปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อการตัดสินใจของ AI นั่นเอง นอกจากนี้ ระบบ AI ควรได้รับการออกแบบเพื่อให้มีคำอธิบายที่ชัดเจนสำหรับสิ่งที่พวกมันได้ตัดสินใจออกมา ทำให้ผู้ใช้เข้าใจเหตุผลเบื้องหลังได้ในการตัดสินใจต่างๆ ของ AI ได้
ว่าด้วยเรื่องความเป็นส่วนตัว (Privacy) และความปลอดภัย (Security)
อีกหนึ่งเรื่องที่สำคัญในจริยธรรม AI คือเรื่องของความเป็นส่วนตัวและความปลอดภัยของผู้ใช้ เมื่อ AI มีความสำคัญมากขึ้นในชีวิตประจำวันของมนุษย์ AI เองก็มีศักยภาพในการรวบรวมข้อมูลส่วนบุคคลจำนวนมหาศาลด้วยเช่นกัน ทำให้เกิดความกังวลต่างๆ มากมาย ทั้งในเรื่องของความเป็นส่วนตัวและความปลอดภัย นอกจากนี้มันยังมีความเสี่ยงที่ AI อาจถูกแฮ็กที่อาจจะนำไปสู่การละเมิดความเป็นส่วนตัวและความปลอดภัยในข้อมูลของผู้ใช้นั่นเอง
เพื่อจัดการกับข้อกังวลเหล่านี้ สิ่งสำคัญคือต้องจัดลำดับความสำคัญของความเป็นส่วนตัวและความปลอดภัยในขั้นตอนของการพัฒนาและการใช้ระบบ AI ซึ่งหมายถึงการใช้มาตรการปกป้องข้อมูลที่รัดกุมยิ่งขึ้น อย่างเช่น การเข้ารหัสและการไม่เปิดเผยชื่อ และจำเป็นที่จะต้องมีการทดสอบช่องโหว่และจุดอ่อนในระบบอย่างสม่ำเสมอ
ว่าด้วยเรื่องความเป็นธรรม (Fairmess) และ ความอคติ (Bias)
อีกหนึ่งเรื่องที่เรามองข้ามไม่ได้เลยก็คือเรื่องของความเป็นธรรมและความอคติของระบบ AI AI เองสามารถถูกฝึกผ่านข้อมูลที่มีความเป็นอคติได้ ซึ่งนี่อาจจะนำไปสู่ผลลัพธ์ที่ไม่เป็นธรรมและเลือกปฏิบัติได้นั่นเอง ตัวอย่างเช่น ระบบ AI ที่ใช้ในการคัดกรองการสมัครงานอาจจะมีอคติต่อคนบางกลุ่มได้ อาทิเช่น ผู้หญิงหรือชนกลุ่มน้อยต่างๆ เนื่องจากมันได้รับการฝึกผ่านชุดข้อมูลที่มีความอคตินั่นเอง
ในการจัดการกับปัญหานี้ มันจึงจำเป็นอย่างมากที่จะต้องมีการฝึก AI ผ่านชุดข้อมูลที่มีความหลากหลาย นอกจากนี้ นักพัฒนาควรที่จะจัดการกับปัญหาต่างๆ ที่อาจจะเกิดขึ้นนี้ในขั้นตอนกระบวนการพัฒนา
ว่าด้วยเรื่องการควบคุม (Human Control)และการกำกับดูแลโดยมนุษย์ (Oversight)
สิ่งสำคัญในจริยธรรม AI คือการที่เราต้องแน่ใจว่าระบบ AI นั้นยังอยู่ภายใต้การดูแลและควบคุมโดยมนุษย์ แม้ AI จะมีศักยภาพในการทำงานหลายอย่างได้โดยอัตโนมัติและสามารถปรับปรุงประสิทธิภาพตัวมันเองได้ แต่มันก็มีความเสี่ยงอย่างมากที่มันจะมีการตัดสินใจที่อาจจะเป็นอันตรายหรือผิดจริยธรรมได้
เพื่อลดความเสี่ยงนี้ สิ่งสำคัญก็คือเราต้องมันใจได้ว่า AI เหล่านี้ยังถูกควบคุมโดยมนุษย์อยู่ และมันถูกกำกับและดูแลอย่างเข้มงวดนั่นเอง สิ่งนี้อาจจะต้องอาศัยการตรวจสอบอย่างสม่ำเสมอจากทางผู้พัฒนา เพื่อให้แน่ใจได้ว่า AI นั้นจะไม่ทำการตัดสินใจอะไรโดยที่ยังไม่ได้รับการอนุมัติจากมนุษย์นั่นเอง
สรุปแล้ว
AI นั้นมีศักยภาพที่จะเข้ามาเปลี่ยนโลกของเราให้ดียิ่งขึ้น แต่เราต้องแน่ใจว่ามีการพัฒนาและใช้อย่างมีความรับผิดชอบ การพิจารณาด้านจริยธรรมเกี่ยวกับ AI นั้นซับซ้อนและมีหลายแง่มุม แต่ด้วยการให้ความสำคัญกับความโปร่งใส ความเป็นส่วนตัว ความยุติธรรม และการควบคุมของมนุษย์ เราจึงมั่นใจได้ว่า AI จะถูกนำไปใช้ในทางที่เป็นประโยชน์ต่อบุคคลและสังคมโดยรวมได้
